بنچ مارک کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5080 در بازی ها و مقایسه با RTX 4090 و RX 7900 XTX

چند ماه از معرفی نسل جدید کارت گرافیک‌های انویدیا یا به عبارت دیگر سری RTX 5000 گذشته است و با وجود اینکه موجودی بازارهای عالی نیست، تعداد زیادی از محصولات جدید فروخته شده و تدریجاً بنچ‌مارک‌ها و اشکالات و مزایای نسل جدید مشکل می‌شود. نسل جدید با تمرکز بر افزایش قدرت پردازشی در محاسبات هوش مصنوعی معرفی شده و قابلیت‌هایی نظیر MFG و DLSS 4.0 متکی بر هوش مصنوعی است.

اگر قصد خرید کارت گرافیک رده‌اول و جدید دارید، با ما در ادامه مطلب همراه باشید تا اولین بنچ‌مارک‌های تخصصی که عملکرد واقعی نسل جدید کارت گرافیک‌های انویدیا را نشان می‌دهد، بررسی کنیم. هدف بررسی بنچ‌مارک کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5080 است. با ما همراه باشید.

آشنایی با کارت گرافیک‌های RTX 5090 و RTX 5080

۲ کارت گرافیک رده اول از سری جدید کارت گرافیک‌های انویدیا، مدل RTX 5090 و RTX 5080 است. مدل پرچم‌دار نسل جدید مثل RTX 4090 بسیار پرمصرف است و به پاور قوی و کانکتور برق خاصی نیاز دارد و لذا امیدواریم که مشکل ذوب شدن و سوختن کانکتور برق کارت گرافیک که در نسل قبل گریبانگیر گیمرها شده بود، این بار اتفاق نیافتد. البته اگر محافظه‌کار هستید، بهتر است به جای خرید RTX 5090، مدل قدرتمند بعدی که RTX 5080 است را خریداری کنید.

Blackwell نام معماری کارت گرافیک‌های سری RTX 5000 است و در این معماری، تمرکز انویدیا روی بهبود قدرت پردازشی در محاسبات هوش مصنوعی بوده است. استفاده از کارت گرافیک در سیستم‌هایی که برای محاسبات هوش مصنوعی تهیه می‌شوند، افزایش پیدا کرده است ولیکن هدف انویدیا در درجه‌ی اول بهبود گرافیک بازی‌های کامپیوتری به کمک هوش مصنوعی است، چیزی که در چند سال اخیر روند کاملاً‌ رو به جلو داشته است.

خلاصه بگوییم، تعداد واحدهای محاسباتی و پردازش گرافیکی در کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5080 حدود ۳۳ درصد بیشتر از مدل‌های نسل قبل است و در عین حال سرعت کلاک حدود ۵ درصد کمتر شده است. در نتیجه می‌توان انتظار داشت که ۲۵ درصد قدرت پردازشی خام افزایش پیدا کرده باشد. البته قدرت پردازشی هوش مصنوعی افزایش حدود ۲.۵ برابری دارد و همین موضوع باعث می‌شود که سرعت اجرای بازی‌ها به کمک RTX 5090 و RTX 5080 و همین‌طور مدل‌های بعدی این نسل که RTX 5070 Ti و RTX 5070 است، تفاوت بیش از ۲۵ درصد با نسل قبل داشته باشد.

با نگاهی گذرا به مشخصات روی کاغذ، روشن است که کارت گرافیک RTX 5090 قوی‌تر است. قیمت RTX 5090 در زمان معرفی محصول، حدود ۲ هزار دلار است که ۲۵ درصد بالاتر از قیمت RTX 4090 در زمان معرفی است. این افزایش قیمت با توجه به بزرگ‌تر شدن تراشه‌ی مرکزی، منطقی به نظر می‌رسد ولیکن برای گیمرهای حرفه‌ای که شاید محدودیت بودجه داشته باشند، جالب نیست.

هنوز مشخصات کارت گرافیک‌های رده‌اول دیگر که قیمت مناسب‌تری دارند، اعلام نشده است. شاید قیمت RTX 5070 قابل قبول باشد یا گیمر با توجه به محدودیت بودجه سراغ مدل‌های رده متوسط سری ۵۰۰۰ نظیر کارت گرافیک RTX 5060 برود که به هر حال از مدل هم‌رده در نسل قبل که RTX 4060 و RTX 3060 است، قوی‌تر است.

دو ویژگی مهم نسل جدید، بزرگنمایی تصویر به کمک هوش مصنوعی با کمترین افت کیفیت و ایجاد فریم‌های اضافی تصویر برای اجرا شدن روان و بهینه‌ی بازی است. نام این دو ویژگی، MFG و DLSS 4.0 است که برگ برنده‌ی نسل جدید محسوب می‌شود.

طبق ادعای انویدیا سرعت اجرای بعضی از بازی‌های سنگین و گرافیکی امروزی به کمک قابلیت MFG و DLSS 4.0 تا بیش از ۲ برابر افزایش پیدا می‌کند که تحسین‌ برانگیز است. در واقع اگر سیستم گیمینگ شما به تلویزیون یا مانیتور 4K متصل باشد و بخواهید یک بازی را کاملاً روان اجرا کنید، باید سرعت اجرای بازی بیش از ۵۰ فریم بر ثانیه باشد و اگر رزولوشن اجرای بازی 4K باشد و تنظیمات را حداکثر کنید، شاید سرعت اجرای بعضی از بازی‌ها در صحنه‌های شلوغ و سنگین، به کمتر از ۴۰ فریم بر ثانیه برسد. در این شرایط فعال کردن DLSS 4.0 و MFG شاید سرعت اجرا را به بیش از ۱۰۰ فریم بر ثانیه برساند و نیازی به کارت گرافیک قوی‌تر و گران‌تر نداشته باشید.

تصویر زیر چیزی است که انویدیا منتشر کرده و نیاز به بررسی و صحت‌سنجی دارد. طبق تصویر زیر سرعت اجرای بازی‌های سنگین و گرافیکی امروزی به کمک کارت گرافیک RTX 5090 در مقایسه با RTX 4090 افزایش قابل توجهی دارد.

در برخی از بازی‌ها که تاکنون پچ و آپدیت رسمی یا آزمایشی و غیررسمی منتشر شده، از DLSS 4.0 و MFG پشتیبانی می‌شود و در نتیجه سرعت اجرای بازی حتی بیش از ۳ برابر شده است! در بازی‌هایی که هیچ یک از ۲ تکنولوژی گرافیکی پشتیبانی نشده باشد، افزایش سرعت اجرای بازی در حد همان ۳۳ درصدی است که قدرت خام پردازشی افزایش پیدا کرده است.

DLSS 4.0 چیست؟

تکنولوژی DLSS انویدیا و FSR ای‌ام‌دی و XeSS اینتل، هر سه برای بزرگ کردن فریم رندر شده طراحی شده‌اند با این هدف که سرعت اجرای بازی بیشتر شود و جزئیات گرافیکی کاهش چندانی نداشته باشد. منظور از بزرگنمایی تصویر به کمک DLSS 4.0 یا نسل‌های قبلی این تکنولوژی، آن است که به جای رندر کردن بازی با رزولوشن 4K یا بالاتر، تصویری با رزولوشن کمتر رندر می‌شود و به کمک هوش مصنوعی به تصویری با رزولوشن 4K تبدیل می‌شود. طبعاً این راهکار سریع‌تر از اجرا کردن بازی با رزولوشن واقعاً 4K است و لذا بازی با سرعت بالاتری اجرا می‌شود و حرکات روان‌تر و بهتر به نظر می‌رسد.

تکنولوژی DLSS انویدیا برای بزرگنمایی بهینه تصویر طراحی شده و در گذر زمان پیشرفت کرده و اکنون نوبت به نسخه 4 این تکنولوژی رسیده است که در بازی‌های کامپیوتری به کار گرفته شود. در نسل جدید الگوریتم‌ها و مدل بزرگنمایی به کلی تغییر کرده است. به همین جهت بافت اجسام پس از بزرگنمایی تصویر کیفیت بالاتری دارد و در عین حال میزان مصرف حافظه‌ی ویدیویی کارت گرافیک کاهش پیدا کرده است. از نظر سرعت اجرای بازی و سرعت پردازش نیز بزرگنمایی با روش DLSS 4.0 بهینه‌تر از DLSS 3.5 است و با سرعت بالاتری انجام می‌شود.

MFG چیست؟

ویژگی دیگری که به آن اشاره شد، ایجاد فریم‌های اضافی است. به جای آنکه هر فریم از تصویر به صورت کامل پردازش و رندر شود، از فریم‌های رندر شده و هوش مصنوعی برای تخمین زدن فریم بعدی استفاده می‌شود. قبلاً این تکنولوژی در کارت گرافیک‌های سری RTX 4000 معرفی شده بود ولیکن محدود به یک فریم بود و از طرفی فریم اضافی با میانگین گرفتن از فریم‌های قبلی ساخته میشد. در نسل جدید نه فقط یک فریم، بلکه حداکثر ۳ فریم ساخته می‌شود و به جای میانگین‌گیری، وضعیت اجسام و عناصر در فریم بعدی تخمین زده می‌شود. نام این تکنولوژی جدید، Multi-Frame Generation یا به اختصار MFG است.

اشکال بزرگی که Frame Generation در اجرای بازی به وجود می‌آورد، افزایش تأخیر است. به عبارت دیگر اگر سرعت اجرای بازی کمتر از ۵۰ فریم بر ثانیه باشد و این قابلیت را در تنظیمات گرافیک بازی فعال کنید، متوجه می‌شوید که بین حرکت موس و حرکت در بازی، تأخیر کمی وجود دارد که گاهی محسوس می‌شود.

تکنولوژی MFG‌ نیز مثل FG کمی تأخیر ایجاد می‌کند اما در مقابل تعداد فریم‌های اضافی ایجاد شده، به مراتب بیشتر است. اندازه‌گیری دقیق تأخیر در برخی بازی‌ها که از MFG پشتیبانی می‌کنند نشان می‌دهد که:

• تأخیر بدون MFG در حدود ۴۰ میلی ثانیه اندازه‌گیری شده است، این عدد بسته به بازی و تنظیمات گرافیکی بازی متفاوت است.
• با فعال کردن MFG2X که به معنی ایجاد حداکثر ۱ فریم اضافی است، در همان بازی و با همان تنظیمات، تأخیر ورودی به ۴۷ میلی‌ثانیه می‌رسد.
• با فعال کردن MFG3X که به معنی ایجاد حداکثر ۲ فریم اضافی است، تأخیر ورودی به به ۵۰ میلی‌ثانیه می‌رسد.
• با فعال کردن MFG4X که به معنی ایجاد حداکثر ۳ فریم اضافی است، تأخیر ورودی به به ۵۳ میلی‌ثانیه می‌رسد.

با بررسی ارقام ارایه شده به نظر می‌رسد که تأخیری که در اثر فعال کردن MFG اضافه می‌شود، در مقابل افزایش بیش از ۳ برابری سرعت اجرای بازی ناچیز است.

بررسی و بنچ مارک کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5080 در Alan Wake 2

سراغ یکی از بازی‌های سنگین و گرافیکی امروزی که در آن از تکنولوژی Ray Tracing یا رهگیری پرتو برای نورپردازی بهینه و واقعی‌تر استفاده شده می‌رویم: Alan Wake 2 که واقعاً‌ گرافیک زیبا و البته سنگین و پیچیده‌ای دارد. اگر روزولوشن 4K باشد و با فعال کردن DLSS در تنظیمات این بازی کاری کنیم که رزولوشن اجرا ۶۶ درصد 4K باشد، و همین‌طور تنظیمات حداکثری و به خصوص Ray Tracing و روش Path Tracing که دقیق‌تر است را فعال کنیم، سرعت اجرای بازی با کارت گرافیک‌های مختلف به صورت زیر خواهد بود:

اگر قصد دارید Ray Tracing را در بازی‌ها فعال کنید، بهتر است فقط روی نسل جدید کارت گرافیک‌های ا‌ی‌ام‌دی یا یکی از مدل‌های دو نسل اخیر انویدیا حساب باز کنید. اگر می‌پرسید که چرا کارت گرافیک AMD نخریم، به عملکرد RX 7900 XTX که پرچم‌دار نسل قبلی است توجه کنید، سرعت فقط ۱۲.۵ فریم بر ثانیه است و در واقع بازی کاملاً‌ با تیک زدن و وقفه شدید اجرا می‌شود در حالی که RTX 4080 Super حداقل سرعتی که بازی قابل اجرا کردن باشد را ثبت کرده است که ۲۶ فریم بر ثانیه است. البته اگر Ray Tracing‌ را فعال نمی‌کنید، کارت گرافیک‌های ای‌ام‌دی قیمت رقابتی و خوبی دارند و خریدشان توصیه می‌شود.

با مقایسه عملکرد کارت گرافیک RTX 4090 و RTX 5090 به این نتیجه می‌رسیم که سرعت اجرای بازی در حد ۳۳ درصد افزایش پیدا کرده است.

اما سراغ برگ برنده‌ی نسل جدید برویم که MFG است، اگر مالتی فریم جنریشن فعال باشد و فریم‌های اضافی تصویر به کمک هوش مصنوعی ساخته شود، در این صورت RTX 5090 چه رکوردی را ثبت خواهد کرد؟ طبق ادعای انویدیا انتظار داریم که سرعت اجرای بازی‌های سنگین و گرافیکی در حد ۲ یا ۳ برابر شود. به نمودار زیر توجه کنید:

بله، به نظر می‌رسد که انویدیا ادعایی غیرواقعی مطرح نکرده است، سرعت اجرا با ایجاد ۲ یا ۳ فریم اضافی و به عبارت دیگر ۳ یا ۴ برابر شدن فریم‌های به کمک MFG، به ارقام باورنکردی ۱۲۸ و ۱۶۶ فریم بر ثانیه افزایش پیدا کرده است در حالی که RTX 4090 با ایجاد حداکثر یک فریم اضافی، سرعت اجرای بازی را به ۶۷ فریم بر ثانیه رسانده است. بنچ‌مارک کارت گرافیک RTX 5080 نیز با کمک تکنولوژی MFG به مراتب بهتر از RTX 4090 است. با این حساب شاید کارت گرافیک RTX 5070 نیز در بازی‌هایی که از MFG پشتیبانی می‌کنند، سرعتی در حد RTX 4090 که پرچم‌دار نسل قبلی است، داشته باشد و این پیشرفت بسیار خوبی است که به کمک هوش مصنوعی و بهینه‌سازی‌های انویدیا رخ داده است.

دقت کنید که تکنولوژی Frame-Generation به ازای هر ۲ فریم رندر شده، به طور متوسط ۱ فریم اضافه می‌سازد و در نتیجه سرعت اجرا به طور متوسط در بیشتر بازی‌ها، حدود ۱.۵ برابر می‌شود. به همین ترتیب تکنولوژی MFG نیز اگر محدودیت فریم‌های ساخته شده را ۳ عدد انتخاب کنیم، به ازای هر فریم رندر شده، حدود ۲.۴ فریم ایجاد کرده است و در نتیجه سرعت اجرای بازی حدود ۳.۴ برابر شده است.

ارقام را با سرعت اجرای بازی توسط RTX 7900 XTX مقایسه کنید، امیدواریم که AMD همان‌طور که رقیب و جایگزینی برای DLSS و بسیاری از دستاوردهای انویدیا معرفی کرده، برای تکنولوژی ایجاد فریم اضافی به کمک هوش مصنوعی نیز جایگزین خوب و قدرتمندی معرفی کند.

اگر رزولوشن اجرای بازی را QHD در نظر بگیریم و البته DLSS انویدیا یا FSR ای‌ام‌دی فعال باشد، سرعت اجرا به صورت زیر است:

بررسی و بنچ مارک کارت گرافیک RTX 5090 و RTX 5080 در Black Myth: Wukong

بازی Black Myth: Wukong که مبتنی بر Unreal Engine 5 ساخته شده، گرافیک زیبا و خیره‌کننده‌ای دارد و شاید به لحاظ زیبایی گرافیک، بهتر از بازی سنگین Alan Wake 2 باشد. اما به هر حال این بازی نیز جزو سنگین‌ترین عناوین امروزی است. در این بازی امکان استفاده از DLSS 4.0 هنوز فراهم نشده است و تکنولوژی MFG نیز پشتیبانی نمی‌شود.

با فعال کردن حداکثر تنظیمات گرافیکی و Ray Tracing، سرعت اجرای بازی توسط کارت گرافیک‌های مختلف به صورت زیر است:

بدون پشتیبانی از MFG، سرعت اجرا تقریباً متناسب با افزایش قدرت پردازشی کارت گرافیک بیشتر شده و در واقع ۳۲ درصد افزایش پیدا کرده است. RTX 5080 کمی ضعیف‌تر از RTX 4090 است ولیکن قوی‌تر از RTX 4080 Super است و در نهایت کارت گرافیک پیشتاز نسل قبلی ای‌ام‌دی باز هم به علت نداشتن تعداد زیادی واحد پردازشی برای محاسبات Ray Tracing عملکرد واقعاً ضعیفی دارد.

خوشبختانه Black Myth: Wukong از Frame Generation پشتیبانی می‌کند. در صورت فعال کردن FG، سرعت اجرا به صورت زیر خواهد شد:

خوشبختانه RTX 7900 XTX نیز از ایجاد فریم‌های اضافی پشتیبانی می‌کند و سرعت اجرای بازی در این حالت ۸۰ درصد بیشتر شده ولیکن هنوز هم امکان رقابت با RTX 4080 Super و حتی مدل‌های پایین‌تر نظیر RTX 4070 Super وجود ندارد چرا که کارت گرافیک‌های انویدیا از نظر سرعت پردازش محاسبات Ray Tracing برتری قابل توجه دارند.

در نهایت اگر رزولوشن اجرای بازی را 2560 در 1440 پیکسل در نظر بگیرید، نتیجه به صورت زیر خواهد بود:

بنچ مارک Cyberpunk 2077 با پشتیبانی از MFG و DLSS 4.0

بازی سنگین و گرافیکی Cyberpunk 2077 نیز قوی‌ترین کارت گرافیک‌ها را به چالش می‌کشد چرا که گرافیک سنگین و البته زیبا و جالبی دارد. خوشبختانه آپدیت این بازی برای پشتیبانی از MFG و DLSS 4.0 منتشر شده است.

سرعت اجرای بازی Cyberpunk 2077 به کمک RTX 5090 و RTX 5080 و کارت گرافیک‌های پیشتاز نسل قبلی NVIDIA و AMD در شرایطی که تنظیمات حداکثر است و رزولوشن 4K و مقیاس کردن تصویر 66 درصد است را بررسی کنید:

در این بازی نیز بدون استفاده از MFG می‌توان گفت که پرچم‌دار نسل جدید کارت گرافیک‌های انویدیا برتری حدود ۳۷ درصدی دارد. پرچم‌دار نسل قبل ای‌ام‌‌دی نیز با توجه به عملکرد ضعیف در پردازش Ray Tracing، عملکرد ضعیفی دارد. اما اگر MFG را با محدودیت ۱ الی ۳ فریم اضافی فعال کنیم، نتیجه به صورت زیر خواهد شد:

در این بازی نیز عملکرد MFG خیره‌کننده است چرا که سرعت اجرای بازی از ۵۹ به ۱۹۵ فریم بر ثانیه افزایش پیدا کرده است. به این ترتیب کارت گرافیک RTX 5080 عملکردی در حد ۱.۵ برابر پرچم‌دار نسل قبلی یعنی RTX 4090 خواهد داشت.

در صورت کاهش رزولوشن اجرای بازی به QHD، سرعت اجرا به صورت زیر خواهد بود:

ناگفته نماند که کیفیت گرافیک بازی با استفاده از DLSS 4.0 بهتر از DLSS 3.5 به نظر می‌رسد که جزو بهینه‌سازی‌هایی است که به کمک هوش مصنوعی و الگوریتم‌های جدید در پردازش بافت حاصل شده است.

جمع بندی: قدرت RTX 5090 و RTX 5080 چقدر بیشتر از نسل قبل است؟

همان‌طور که در بررسی مشخصات کاغذی کارت گرافیک‌ها اشاره کردیم، قدرت خام پردازشی RTX 5090 نسبت به پرچم‌دار نسل قبل، ۳۳ درصد بیشتر است. تفاوت قدرت پردازشی مدل‌های بعدی نظیر RTX 5080 و RTX 5070 با مدل مشابه از نسل قبل نیز در همین حدود است و انتظار داریم که سرعت اجرای بازی‌ها بدون بهره‌گیری از تکنولوژی MFG و DLSS 4.0 در حد ۳۰ تا ۴۰ درصد بیشتر شده باشد. اما این ۲ تکنولوژی جدید که متکی بر هوش مصنوعی هستند، همه چیز را متحول می‌کنند و سرعت اجرای بازی حتی بیش از ۲ برابر نسل قبل می‌شود! ممکن است سرعت اجرای بازی‌ها از ۴۰ یا ۵۰ فریم بر ثانیه به ۱۶۰ الی ۲۰۰ فریم بر ثانیه برسد و این برای کسانی که مانیتور گیمینگ با نرخ نوسازی ۱۶۰ یا ۲۰۰ هرتز و بالاتر دارند، جذاب است. البته در صورت فعال کردن قابلیت ساخت فریم‌های اضافی به کمک هوش مصنوعی، تأخیر کمی در بازی اضافه می‌شود که برای برخی گیمرها بسیار مهم است و برای برخی دیگر اصلاً اهمیت ندارد.

قدرت محاسبات هوش مصنوعی کارت گرافیک‌های سری RTX 5000 در حد ۲.۵ برابر نسل قبلی است و به همین جهت دو برگ برنده‌ی نسل جدید، DLSS 4.0 و MFG است. در واقع اگر بازی خاصی موردنظر شماست و هیچ بروزرسانی و پچ رسمی یا غیررسمی برای پشتیبانی از این دو تکنولوژی منتشر نشده است، افزایش سرعت اجرای بازی به کمک کارت گرافیک‌های RTX 50 حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد است. اگر بازی موردبحث سبک باشد و سرعت اجرا به قدر کافی بالا باشد، مشکلی وجود ندارد اما اگر بازی گرافیکی است و می‌خواهید در تلویزیون یا مانیتور 4K از بازی کردن لذت ببرید، قطعاً پشتیبانی از MFG یک نیاز مهم است. لذا امیدواریم که این دو ویژگی مهم در اغلب بازی‌های سنگین و گرافیکی اضافه شود.

در جدول زیر نام چند بازی سنگین و گرافیکی و وضعیت پشتیبانی از تکنولوژی DLSS و MFG و FG مشخص شده است:

در پایان یادآوری می‌کنیم که قابلیت Ray Tracing‌ یا رهگیری پرتو در بسیاری از بازی‌های امروزی اضافه شده است و نیاز به محاسبات سنگین و پیچیده‌ای دارد. به همین جهت انویدیا واحدهای پردازشی مختص RT در تراشه‌ی پردازنده گرافیکی در نظر گرفته است در حالی که ای‌ام‌دی از این موضوع غفلت کرده است. لذا در ترتیب قدرت کارت گرافیک های AMD و انویدیا، اگر بنا بر فعال کردن Ray Tracing باشد، محصولات انویدیا به راحتی در رتبه‌های برتر جدول قرار می‌گیرند. آمار نیز نشان می‌دهد که خریداران کارت گرافیک‌های مبتنی بر تراشه‌های انویدیا در سال‌های اخیر به مراتب بیشتر از کارت گرافیک‌های مبتنی بر تراشه‌های AMD بوده است.

اگر مقایسه کارت گرافیک AMD و NVIDIA با فرض غیرفعال کردن RT در بازی‌ها انجام شود، تفاوت نسبتاً کم است و قیمت‌ها رقابتی است. علاوه بر این ای‌ام‌دی در طراحی نسل جدید کارت گرافیک‌ها، محاسبات Ray Tracing و هوش مصنوعی را جدی‌تر گرفته است و شاید در سال آتی سهم بیشتری در جذب کردن گیمرهایی که کامپیوتر را به کنسول بازی ترجیح می‌دهند داشته باشد. منتظر بنچ‌مارک‌های کارت گرافیک‌های پرچم‌دار نسل جدید ای‌ام‌دی نظیر RX 9070 باشید تا یک جمع‌بندی دیگر داشته باشیم.

tomshardwareگیم پلنت